AMH (Antimüllerian Hormon) Nedir? AMH Değeri Kaç Olmalı?

İnfertilitenin (kısırlık) sebeplerinden biri de düşük yumurtalık rezervidir. Bu nedenle infertil bir çiftte mutlaka kadının yumurtalık rezervi (over rezervi) araştırılır. AMH testi bir kadında yumurtalık rezervini en doğru gösteren testlerden biridir.

“AMH nedir? AMH değeri kaç olmalı? AMH düşüklüğünde ne yapmak gerekir?” gibi soruların cevabını bu yazıda bulabilirsiniz.

İlginizi Çekebilir: Kısırlık Nedenleri ve Tedavisi

AMH (Antimüllerian Hormon) Nedir?

AMH açılımı Anti Mullerian Hormondur. AMH yumurtalıktaki preantral ve antral foliküllerin granülosa hücreleri tarafından üretilen bir hormondur. AMH, 8mm den küçük antral foliküllerden üretilir, oradan folikül sıvısına ve kana geçer.

AMH Ne İşe Yarar?

Antimullerian hormon diğer ismiyle müllerian inhibiting faktör (MIF) esas embriyolojik dönemde bebeğin cinsiyetini belirlemeye yarar. Kadın üreme organları embriyolojik dönemde müllerian kanalından gelişir. Anti müllerian hormon adından anlaşılacağı gibi müllerian kanalların gelişimini engeller ve bebeğin üreme organlarının erkek yönünde gelişmesini sağlar.

Erkeklerde antimüllerian hormon sertoli hücrelerinden, kızlarda ise yumurtalıktaki 8 mm den küçük antral foliküllerden salgılanır. AMH fetüsün cinsiyetini belirleme dışında klinik pratikte esas kadının yumurtalık rezervini ölçmeye yarar. Yapılan çalışmalarda AMH değerinin kadının yumurtalık rezervini en doğru gösteren testlerden biri olduğu saptanmıştır.

İlginizi Çekebilir: Yumurtalık Rezervi Nedir? Nasıl Ölçülür?

Kadında AMH Değeri Kaç Olmalı?

Kadında AMH değerinin 1 ng/ml’in üzerinde olması normal yumurtalık rezervinin olduğunu gösterir. Amh değerinin 3 ng/ml’in üzerinde olması ise fazla yumurtalık rezervi olduğunu gösterir. Fazla yumurtalık rezervi yani AMH yüksekliği en sık polikistik over sendromlu (PKOS) hastalarda görülür.

Yaşa göre ortalama AMH referans değerleri Tablo 1’de görülmektedir

Normal ve düşük AMH değerleri Tablo 2’de görülmektedir.

AMH Düşüklüğü Ne Demek?

AMH düşüklüğü kadının yumurtalık rezervinin az olduğu anlamına gelir. Yapılan çalışmalarda AMH değerinin 1.1 ng/ml den az olması kötü over rezervinin olduğunu gösterir. AMH düşüklüğü bir kadının hamile kalıp kalamayacağını göstermez. Sadece yumurtalık rezervinin az olduğunu gösterir.

AMH Neden Düşer?

Bir kadının doğar doğmaz AMH değeri artmaya başlar. Ergenliğe girdiğinde daha da artar ve 25 yaşında AMH değeri maksimum seviyeye ulaşır. 25 yaşından sonra yaşla beraber AMH değeri düşmeye başlar ve menopozda AMH değeri kanda saptanamayacak değerlere ( <0.01) düşer.

AMH Düşüklüğü Belirtileri

AMH düşüklüğü belirtileri hamile kalamama ve adet düzensizliğidir. Adetlerin düzenli olması kadınlık hormonlarının düzgün çalıştığının bir göstergesidir. Adet olan bir kadında yumurta vardır, bu yumurta büyür, çatlar ve gebelik olmadıysa adet olur. Ama bu döngüde sorun olursa hem adet düzensizliği hem de gebe kalamama problemi yaşanır.

AMH Düşüklüğü Gebeliğe Engel mi?

<pclass=”icerik”>AMH düşüklüğü gebe kalmayı zorlaştırır. Ama AMH düşüklüğü bir kadının gebe kalamayacağı anlamına gelmez. Sadece çocuk sahibi olmak için zamanının daraldığını gösterir. Kadının tüp bebek şansını yitirmemesi için fazla oyalanmaması gerektiği anlamına gelir.

>

AMH Hormonu Artar mı?

AMH doğumdan itibaren artmaya başlar ve 25 yaşına kadar artmaya devam eder. Ama 25 yaşından sonra yaşla beraber AMH düşer ve menopozda 0 değerlerine ulaşır. Beslenmeyle veya ilaçla AMH ı artıracak kesin bir yöntem yoktur.

Bazı çalışmalarda doğum kontrol hapı ve sigara kullanımının AMH ı düşürdüğü gösterilmiştir. Doğum kontrol hapı ve sigara bırakıldıktan sonra AMH da artma sağlanabilir.

Ayrıca kışın vitamin D in vücutta eksik olmasına bağlı olarak da AMH ın düştüğüne dair çalışmalar vardır. Güneşe maruziyeti artırarak veya dışardan vitamin D takviyesi alarak AMH değeri yükseltilebilir.

AMH değerini etkileyen diğer bir faktör de kilodur. Kilo arttıkça AMH düşer. Bu nedenle kilo verilmesi AMH değerini artırabilir.

Akdeniz tipi beslenme de AMH a iyi gelen yiyecekler içerir. Yapılan çalışmalarda akdeniz tipi diyetin yumurta kalitesini artırdığı gösterilmiştir.

AMH Yüksekliği Ne Demek?

AMH yüksekliği yumurtalık rezervi çok demektir. AMH değerinin 3’ün üzerinde olması AMH yüksekliği olarak kabul edilir. Bu durum en çok polikistik over sendomunda görülür.

İlginizi Çekebilir: Polikistik over sendromu

Polikistik over AMH değeri çoğunlukla >3.5 ng/ml dir. Bu durum iyi bir şeymiş gibi görünse de AMH yüksekliği bazı sorunları beraberinde getirir. Bunlar arasında en önemlisi OHSS yani yumurtalığın aşırı uyarılması problemidir. Bu nedenle AMH değeri yüksek olan kadınlarda yumurta geliştirici ilaç dozu düşük tutulmalıdır.

İlginizi Çekebilir: OHSS nedir?

AMH Değeri Düşük Olan Kadınlarda Tüp Bebek mi Aşılama mı Tercih Edilir?

AMH değerinin düşük olması kadının çocuk sahibi olmak için çok vakti kalmadığını, dolayısıyla fazla oyalanmadan kısırlık tedavisine başlanması gerektiği anlamına gelir.

AMH düşüklüğü olan hastalarda tüp bebek tedavisi daha çok tercih edilir. Çünkü tüp bebek tedavisinin başarı oranı aşılama tedavisine göre daha yüksektir. Vakit kaybetmemek adına yumurtalık rezervi azalmış olan kadınlarda tüp bebek tedavi daha mantıklı bir yol olacaktır.

İlginizi Çekebilir: Tüp bebek tedavisi

AMH Değerine Göre Menopoz Yaşı Hesaplama

Menopoz bir kadının yumurtalık rezervinin tamamen bittiğini gösterir. AMH da yumurtalık rezervini gösterdiği için AMH değerine göre bir kadının ne zaman menopoza gireceği %70 doğrulukla tahmin edilebilir.

Yapılan çalışmalarda menopozdan 5 yıl önce AMH değeri kanda saptanamayacak kadar düşük düzeylere ulaşır. Bu şekilde, AMH değerine bakarak bir kadının ne zaman menopoza gireceği tahmin edilebilir.

AMH Testi Nasıl Yapılır?

AMH testi kanda yapılır. Hastadan alınan kan laboratuvara gönderilir ve serum AMH düzeyi ölçülür. AMH testi için aç olmaya gerek yoktur, tok olarak da yapılabilir. Günün herhangi bir saatinde hastadan kan alınarak AMH testi yapılabilir.

AMH Testi Hangi Durumlarda Yapılır?

AMH testi gebe kalamama veya adet düzensizliği durumlarında yapılır. İnfertilite nedenleri araştırılırken ilk olarak kadının yumurtalık rezervine bakılır. Yumurtalık rezervinin durumuna göre hastaya tedavi planlanır. İşte burada hangi tedavinin seçileceğine yumurtalık rezervine bakılarak karar verilir. Tabi ki erkeğin sperm kalitesi, tüplerin açık olup olmadığı da tedavi planını etkiler.

AMH testi kısırlık tedavisinde kullanılan ilaçların hangi dozda kullanılması gerektiği hakkında da bize yol gösterir. AMH değeri azsa, ilaçların daha yüksek doz kullanılması gerektiği de AMH testi ile anlaşılır.

AMH değeri normal olan bir hastaya verilen yumurta geliştirici ilaç dozu AMH değeri düşük olan hastada işe yaramayabilir. Ya da AMH ı yüksek olan hastada fazla yumurta gelişimine neden olabilir. Bu nedenle tüp bebek tedavisinde kullanılan ilaçların dozunu ayarlamak için de kadının AMH değeri bize yol gösterir.

Evli olmayan ama yumurtalık rezervi azalan hastalarda yumurta dondurma işlemine karar vermek için de AMH testi yapılır. Eğer bekar bir kadının AMH değeri düşükse ve yakında evlilik planı yoksa, kadının anne olma şansını kaybetmemesi için yumurta dondurma işlemi yapılır.

İlginizi Çekebilir: Yumurta dondurma işlemi nasıl yapılır?

AMH Testi Adetin Kaçıncı Günü Yapılır?

Yumurtalık rezerv testlerinden biri olan kanda FSH, LH VE E2 testi adetin 2 veya 3. Gününde yapılır. Ancak AMH testinin adetli yapılmasına gerek yoktur. Adetin herhangi bir zamanında AMH testi yapılabilir.

AMH Testi Kaç Günde Sonuçlanır?

AMH testi ortalama 1-2 günde sonuçlanır. Bu süre laboratuvardan laboratuvara değişmekle beraber AMH test sonucu kısa sürede çıkar.

AMH Testi Yanlış Çıkabilir mi?

AMH testinin yanlış çıkma ihtimali çok düşüktür. Eğer laboratuvar hatası yoksa bir kadının AMH değeri ortalama aynı çıkar. Eğer ultrason görüntüsü ile AMH değeri uyumsuzsa AMH testinin yanlış çıkmış olma ihtimalini ortadan kaldırmak için test tekrarlanabilir.

Hamilelik İçin AMH Kaç Olmalı?

AMH bir kadının hamile kalıp kalamayacağını göstermez. Yani hamilelik için AMH değeri şu olmalıdır diyemeyiz. Ancak yumurtalık rezervinin iyi olması bir kadının kolay hamile kalabileceğini gösterir. Dolayısıyla AMH değeri >1 ng/ml olan kadınlar daha kolay gebe kalabilir diyebiliriz.

Antimullerian Hormon Kaç Yılda Düşer?

AMH kadınlarda yaşla beraber her yıl yavaş yavaş düşer. AMH 0.01 değerlerine ulaştıktan sonraki 5 yıl içinde menopoza girilir.

AMH Bir Yılda Ne Kadar Azalır?

AMH yıllar içinde yavaş yavaş düşer. 1 yılda aniden düşmez veya sıfırlanmaz. Yapılan çalışmalarda AMH değeri 1 yılda ortalama 0.1-0.2 ng/ml azalır.

AMH Düşüklüğü ile Hamile Kalanlar Var mı?

AMH düşüklüğü daha önce de belirttiğim gibi bir kadının hamile kalamayacağını göstermez. AMH düşüklüğü ile hamile kalan çok hasta vardır. Hamile kalanların bazıları tüp bebek tedavisi ile bazıları ise kendi kendine gebe kalırlar.

Sonuç olarak AMH değeri hamile kalmak isteyen kadınlarda yol haritası için belirleyicidir. Özellikle ileri yaş veya ailesinde erken menopoz öyküsü olan kadınlar gebe kalmak istiyorlarsa, vakit kaybetmeden kadın doğum uzmanına başvurmalı ve AMH testi yaptırmalıdır.

Sağlıkla ve sevgiyle kalın…

Referanslar

1. Faddy MJ, Gosden RG, Gougeon A, Richardson SJ, Nelson JF. Accelerated disappearance of ovarian follicles in mid‐life: implications for forecasting menopause. Hum Reprod. 1992; 7: 1342– 6.
2. Scheffer GJ, Broekmans FJ, Dorland M, Habbema JD, Looman CW, te Velde ER. Antral follicle counts by transvaginal ultrasonography are related to age in women with proven natural fertility. Fertil Steril. 1999; 72: 845– 51. Crossref CAS PubMed Web of Science®Google Scholar
3. Lie Fong S, Baart EB, Martini E, Schipper I, Visser JA, Themmen AP, et al. Anti‐Müllerian hormone: a marker for oocyte quantity, oocyte quality and embryo quality? Reprod Biomed Online. 2008; 16: 664– 70.
4. Broer SL, Eijkemans MJC, Scheffer GJ, et al. Anti-mullerian hormone predicts menopause: a long-term follow-up study in normoovulatory women. J Clin Endocrinol Metab.2011;96:2532–2539. [PubMed] [Google Scholar]
5. van Asselt KM, Kok HS, van Der Schouw YT, et al. Current smoking at menopause rather than duration determines the onset of natural menopause. Epidemiology.2004;15:634–639. [PubMed] [Google Scholar]

</pclass=”icerik”>