Hamilelikte Oruç Tutulabilir mi?

Ramazan ayının gelmesiyle beraber anne adaylarının belki de en çok merak ettiği konulardan biri gebelikte oruç tutulup tutulamayacağıdır. O yüzden bu haftaki yazımda bu konuya değinmek istedim.

Gebelik takibinde dengeli beslenme ve yeterli sıvı alımının önemini hepimiz biliyoruz. Hamile olduğunu öğrenen bir kadına doktorunun ilk beslenme önerisi “az az sık sık beslen, mutlaka ara öğün yap ve günde ortalama 1.5-2 litre su tüket” şeklindedir. Çünkü gebelikte kan şekeri ve tansiyon düşmeye meyillidir. Ancak oruç tutan anne adayı bu önerileri doğal olarak uygulayamayacaktır.

Hamileyken Oruç Tutmak Zararlı mı?

Dinimize göre hamileler oruç tutmak zorunda değildir. Ancak bazı hamileler bilmeden veya bilerek hamilelikte oruç tutmak isteyebilirler. Yetersiz kalori ve sıvı alımına bağlı olarak bazı hamilelerde orucun bebek ve anne üzerine olumsuz etkileri olabilir.

Her kadının fizyolojisi ve gebeliği birbirinden farklıdır. Bazı kadınlarda ve riskli gebelik durumlarında kesinlikle oruç tutulması önerilmezken bazılarında oruç tutmaya izin verilebilir. Bu karar hastaya ve gebeliğin durumuna göre bireyselleştirilmelidir.

Hamilelikte Orucun Anneye Zararları

• Gebenin kan şekerinin düşmesi
• Annede keton cisimciklerinin artışı (bebeğin beyin gelişimini olumsuz etkileyebilir)
• Uzun süre açlığa bağlı halsizlik, baş dönmesi, baş ağrısı, bulantı-kusma, mide problemleri
• Annenin vücut suyunda ve kan hacminde azalma (düşük tansiyon, çarpıntı)

Hamilelikte Oruç Tutmanın Bebeğe Zararları

• Bebeğe giden kan akımında azalma ve buna bağlı bebekte gelişme geriliği
• Bebeğin suyunun azalması
• Erken doğum riskinde artış

Hamileyken Oruç Tutulabilir mi?

Oruç tutan hamile bayanlar olası zararlı etkiler yönünden her ne kadar doktoru tarafından uyarılsa da, bu konu ile ilgili bilimsel çalışma literatürde oldukça kısıtlıdır. Çünkü gebe bir kadının kasıtlı olarak aç bırakılması etik olarak doğru değildir. Literatürdeki çalışmalar da hali hazırda kendi isteği ile oruç tutan gebeler üzerinde yapılmış çalışmalardır. Bu çalışmaların çoğunun sonucunda; orucun ne anneye ne de bebeğe herhangi bir zararlı etkisi gösterilememiştir.

Kliniğimizde yaptığımız benzer bir çalışmada, oruç tutan ve tutmayan gebeleri; annenin kan ve elektrolit değerleri, bebeğin suyu, NST, biyofizik profili, bebeğe giden kan akımı (doppler) ve doğum kiloları yönünden kıyasladık. Orucun bu parametreler açısından anneye ve bebeğe herhangi bir zararı olmadığını tespit ettik.

Sonuç olarak oruç tutmak isteyen anne adaylarına benim önerilerim şunlar olacak;

1. Riskli gebelik kategorisinde olmadığınızdan emin olun (Erken doğum riski, diyabet, gebelik tansiyonu, ikiz gebelik, bebekte gelişme geriliği, bebeğin suyunun azalması vs)
2. Öncelikle oruç tutmayı deneyin, eğer açlığı ve susuzluğu zorlanmadan tolere edebiliyorsanız tutmaya devam edin. Ama eğer zorlanıyorsanız kesinlikle oruç tutmakta ısrar etmeyin
3. Mutlaka sahura kalkın
4. Günlük alınması gereken besinleri ve sıvıyı iftar-sahur arasındaki zaman diliminde tüketin
5. Bu dönemde aşırı fiziksel aktiviteden kaçının. Mümkün olduğu kadar sol yan-yatar pozisyonda istirahat etmeye çalışın

Sağlıkla ve sevgiyle kalın…

Referanslar

1- Arab M. Ketonuria and serum glucose of fasting pregnant women at the end of a day in Ramadan. Acta Med Iran. 2004;42:209–212

2- Siega-Riz AM, Herrmann TS, Savitz DA, Thorp JM. Frequency of eating during pregnancy and its effect on preterm delivery. Am J Epidemiol. 2001;153:647–652.

3- Hizli D, Yilmaz SS, Onaran Y, Kafali H, Danişman N, Mollamahmutoğlu L. Impact of maternal fasting during Ramadan on fetal Doppler parameters, maternal lipid levels and neonatal outcomes. J Matern Fetal Neonatal Med. 2012 Jul;25(7):975-7.