HPV Nedir? HPV Aşısı Nedir?

HPV(Human Papilloma Virus), cinsel yolla bulaşan en yaygın görülen enfeksiyonlardan biridir. Cinsel olarak aktif olan kişinin büyük bir kısmı, hayatlarının bir döneminde bu virüsle karşılaşır. Enfeksiyon çeşitleri herhangi bir belirti göstermese de bu, kişinin HPV taşımadığı anlamına gelmez. Bu nedenle düzenli kontrollerin yapılması önemlidir. HPV’nin bazı ciddi sağlık sorunlarına, özellikle rahim ağzı kanseri gibi kanser türlerine yol açabilir. Ancak HPV aşısı bu riskleri büyük ölçüde azaltır ve virüse karşı güçlü bir koruma sağlar.

HPV Nedir?

HPV (Human Papilloma Virüsü), dünya genelinde yaygın olarak görülen ve 200’den fazla tipi bulunan bir virüs türüdür. Bu virüsün bazı türlerinin ciltte siğillere neden olduğu, bazılarının ise genital bölgedeki siğillere ve rahim ağzı kanseri gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabileceği belirtiliyor. HPV, cinsel yolla bulaşan en yaygın virüslerden biridir. HPV enfeksiyonu genellikle vücut tarafından değiştirilir. Ancak sistem virüsü temizlemezse, virüs uzun süre vücutta kalabilir ve ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir.

HPV’nin yüksek türleri, özellikle rahim ağzı kanseri riskini arttırır. Bu nedenle, HPV enfeksiyonu dünya genelinde sık görülen ikinci kanser türü olan rahim ağzı kanserinin kişisel nedenlerinden biridir. Rahim ağzı kanserinin yanı, HPV anüs, penis sırası, vajina, vulva ve boğaz kanserine de neden olabilir. Özellikle boğaz kanseri (orofaringeal kanser), HPV ile ilişkili ve son yıllarda cinsel yolla bulaşan yayılma arasında giderek artan bir tehdit haline gelmiştir.

HPV cinsel yolla bulaştığı için cinsel olarak aktif olan herkes enfekte olabilir. Bu da virüsün yaygınlığını artırıyor. Özellikle korunmasız cinsel ilişki, birden fazla cinsel partneri olan bireyler veya cinsel yolla bulaşan yerde bulunanlar, HPV enfeksiyonu açısından daha yüksek risk taşırlar.

HPV, cinsel yolla bulaşmanın yanı sıra nadiren de olsa ciltten zengin maddelerle temas yoluyla da yapılabilir. Bu nedenle virüs bulaşma riskinin yalnızca cinsel ilişki ile sınırlı olmadığı bilinmelidir.

HPV Tanısı

HPV’nin teşhisi rutin genellikle tarama testleri ile mümkündür. Kadınlar için en yaygın tarama yöntemi Pap smear testidir. Bu test, rahim ağzından alınan hücre örneklerinin incelenmesiyle rahim ağzı kanseri veya kanser öncesi gelişmelerin tespitinin yapılmasını sağlar. Pap smear testi, kadınların rahim ağzı kanseri riskini azaltmak için düzenli olarak yaptırmaları gereken önemli bir testtir. Özellikle cinsel olarak aktif olan ve 21 yaş üzerindeki kadınlar için bu test büyük önem taşıyor.

HPV DNA testi ise daha spesifik bir tanıma yöntemidir. Bu test, rahim ağzındaki HPV virüsünün hücrelerini ve hangi tip HPV’nin mevcut olduğunu belirler. HPV DNA testi genellikle Pap smear testi ile birlikte yapılır ve yüksek bağlantı HPV tiplerinin takılmasını sağlar. Bu iki test bir arada başlangıcında, rahim ağzı kanseri taramasında en yüksek doğrulukta faaliyet gösteriyor.

Erkeklerde HPV tanısı daha zordur, çünkü tarama için standart bir test bulunmamaktadır. Ancak genital bölgede oluşan siğiller, HPV enfeksiyonunun belirtisi olabilir. Bu nedenle genital siğiller farklılık gösteren bir uzmana başvurulmalı ve gerekli testler yaptırılmalıdır. HPV’nin erkeklerdeki etkileri kadınlara göre daha az dikkat çekse de, özellikle anal kanser ve boğaz kanseri gibi durumların da erkekler için önemli riskler oluşturulduğu kaydedilmektedir.

HPV enfeksiyonunun belirtileri her zaman hemen ortaya çıkmayabilir. Bazı bireylerin virüs taşısa da hiçbir belirti göstermeyebilir. Bu durumda virüs, belirti eksikliği yayılabilir ve bulaşma riskini artırabilir. Bu nedenle düzenli tarama testleri büyük önem taşıyor.

HPV Aşısı

HPV aşısı, HPV’nin neden olduğu kanserler ve genital siğillere karşı koruma sağlayan bir aşıdır. Aşı, HPV’nin en yaygın ve tehlikeli türlerine karşı vücudunu korur. Bugünkü HPV aşısının üç ana tipi bulunmaktadır: Cervarix , Gardasil ve Gardasil 9 . Bu aşılar, özellikle rahim ağzı kanseri gibi kanser türlerine neden olan yüksek oranda HPV tiplerine karşı etkili koruma sağlar. Gardasil ve Gardasil 9 aşıları ayrıca genital siğillere neden olan HPV tiplerine karşı da koruma sunar.

Gardasil 9, HPV’nin neden olduğu daha geniş bir yelpazede karşı koruma sağlayan yeni nesil bir aşıdır. Bu aşının, 9 farklı HPV tipine karşı koruma sağladığı ve vulva dışında rahim ağzı kanserine karşı, vajina ve anüs kanserlerine karşı etkili olduğu da bilinmektedir. Gardasil 9’un geniş kapsamlı koruması, özellikle genç yaştaki bireylerde HPV’nin görülmesi uzun süreli ve az indirgeyici hedefler.

HPV aşısı genellikle üç doz olarak uygulanır. İlk dozdan sonra ikinci doz 2 ay sonra, üçüncü doz ise 6 ay sonra yapılır. Aşının tam etkili olabilmesi için bu dozların gerçekleşmesi önemlidir. Aşı, koruma sistemi HPV virüsüne karşı uyararak, virüsle karşılaşıldığında onu tanıma ve etkisizleştirme yeteneği kazandırır.

Aşı, hücresel bozulmanın reaksiyonunu güçlendirerek HPV enfeksiyonunun neden olabileceği ciddi sağlık sorunlarına karşı koruma sağlar. Bu nedenle, özellikle genç yaşlarda karşılaşılabilecek rahim ağzı kanseri ve diğer HPV bağlantılı kanser risklerini büyük oranda azaltmaktadır.

HPV Aşısı Hangi Durumlarda Yapılır?

HPV aşısı en iyi sonuçlar, cinsel olarak aktif olmadan önce uygulanır. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve birçok sağlık otoritesi, HPV aşısının 9-14 yaş aralığındaki kız ve erkek hastalarına iyileşmesini önermektedir. Bu yaş aralığı, kişinin henüz HPV ile karşılaşmamış olması analizinin en yüksek olduğu dönemdir. Aşı, bu yaş grubunda en yüksek kumayı sağlar ve uzun süreli HPV’nin neden olduğu kanserin görülme riskini azaltır.

Daha ileri yaşlarda HPV aşısı yapılabilir. Özellikle 26 yaşına kadar olan genç kadınlar ve erkekler için HPV aşısı hala etkili olabilir. Ancak yaş ilerledikçe HPV ile karşılaşma olasılığı arttığı için aşının etkinliği azalabilir. Cinsel olarak aktif olan bireyler de aşı yaptırabilir, ancak virüsle karşılaşma durumu değerlendirilmelidir.

Aşılama sistemi üzerinde uğraşmak için aşının sürdüğü dönem oldukça kritiktir. Erken yaştaki vücutta, bu virüse karşı daha güçlü bir verim reaksiyonu gelişebilir. Cinsel aktif olmadan aşı yapılmadan önce, kişinin virüsle karşılaşmadan önce maksimum korunmayı elde etmesini sağlar. Ancak cinsel aktif bireylerde aşı koruması sağlanabilir.

HPV Aşısı Faydaları Nelerdir?

HPV aşısı, insan papilloma virüsüne karşı en etkili koruma yöntemlerinden biridir. Aşı, başta rahim ağzı kanseri olmak üzere birçok HPV kanserine ve genital siğil oluşumuna karşı güçlü bir koruma sağlar. Özellikle genç yaşlarda oluşan aşı, kişinin hayatı boyunca bu ciddi sağlık sorunlarına karşı korunmasını sağlar.

HPV aşısının faydası:

• Rahim ağzı kanseri riskinin azaltılması : HPV aşısı, rahim ağzı kanserine neden olan en yaygın HPV tiplerine karşı koruma sağlar. Bu nedenle aşı yapılan rahim ağzı kanseri riski belirgin şekilde azalır.
• Diğer kanser türlerine karşı koruma sağlar : HPV, sadece rahim ağzı kanserine değil, aynı zamanda anüs, penis, vajina, vulva ve boğaz kanserine de neden olabilir. Aşı, bu kanser türlerine karşı koruma sağlar.
• Genital siğillere karşı koruma sunar : HPV aşısı, genital siğillere neden olan HPV tiplerine karşı da koruma sağlar. Bu rahatsız edici rahatsız edici olabilir ve tedavi gerektirebilir. Bu nedenle aşı, genital siğillere karşı önemli bir koruma sunar.
• Toplum sağlığına katkı sağlar : HPV aşısı sadece aşılanan bireyleri değil, aynı zamanda toplumun geneline de fayda sağlar. Aşılama programlarının yaygınlaşması, HPV enfeksiyonlarının yayılmasına ve dünya çapındaki virüsün yayılmasının önlenmesine yardımcı olur.

Sıkça Sorulan Sorular

Kimler HPV Aşısı Olmamalıdır?

HPV aşısı genellikle güvenlidir, ancak bazılarının kullanabileceği önerilmez. Özellikle aşının parçalarına karşı ciddi reaksiyonlar gösteren bireylerde aşı yapılmamalıdır. Ayrıca hamile kadınlara HPV aşısı önerilmez. Doğumdan sonra aşının diğer dozları tamamlanabilir. Doğum sırasında aşının olası sonuçlarının oluşumlarına devam edilmekle birlikte, aşının bebek üzerindeki mevcut olması en az indirme için aşılama doğumdan sonra ertelenmelidir.

Cinsel Olarak Aktif Olan Kişiler HPV Aşısından Fayda Görür Mü?

Evet, cinsel olarak aktif olan kişilerin HPV aşısından faydalanması görülebilir. Ancak aşının en etkili olduğu dönem, kişi HPV ile karşılaşmadan önce aşılandığı dönemdir. Yine de HPV aşısı, virüsle karşılaşmamış HPV tiplerine karşı koruma sağlar. Cinsel olarak aktif olan bireylerde aşı, özellikle virüsle henüz karşılaşmamış HPV tiplerine karşı koruma sunabilir.

HPV Aşısının Yan Etkileri Nelerdir?

HPV aşısının yan etkileri genellikle hafif ve kısa sürelidir. Aşının meydana geldiği bölgedeki hafif ağrı, kızarıklık ve şişlik en sık görülen yan etkilerdir. Bazı elektriksel başlama kalıcılığı, halsizlik ve ateş gibi yan etkiler görülebilir. Ciddi yan etkiler oldukça nadirdir, ancak aşı yapıldıktan sonra anormal reaksiyon gösteren kişilere acilen tedavi yardım alınması gereklidir.

HPV Aşısı Rutin Aşı Takviminde Yer Alıyor Mu?

Birçok ülkede HPV aşısı rutin aşı takvimine dahil edildi. Örneğin ABD, Avustralya ve bazı Avrupa ülkelerinde HPV aşısı, çocukluk ve ergenlik döneminde uygulanan rutin aşılardan biridir. Türkiye’de ise HPV aşısı henüz rutin aşı takvimine alınmamıştır, ancak bireysel olarak yapılabilmektedir.

HPV Aşısı Olan Kadınlar Rahim Ağzı Kanser Taramasına Katılmalı Mıdır?

Evet, HPV aşısı olan kadınlar da düzenli olarak rahim ağzı kanseri taramasına katılmalıdır. Aşı, yüksek akım HPV tiplerine karşı koruma sağlar, ancak tüm HPV tiplerine karşı tam koruma sağlamaz. Bu nedenle aşı yaptırılmış olsalar bile Pap smear testi gibi düzenli tarama yöntemlerine devam edilmelidir.

HPV Bulaştıktan Sonra Aşı Yapılır mı?

Evet, HPV enfeksiyonu kapmış olan kişilere de HPV aşısından fayda sağlayabilirler. Aşı, bireyin enfekte olduğu HPV tipine karşı olmasa bile, diğer türlere karşı koruma sağlayabilir. Bu nedenle aşı, enfeksiyonla karşılaştıktan sonra da yapılabilir.