Miyom Ameliyatı

Miyomlar rahimin (uterus) iyi huylu tümörleridir. Her 3-4 kadından birinde miyom vardır (1-2). Miyomlar öldürücü değildir ancak kadının yaşam kalitesini olumsuz etkiler. Yapılan histerektomilerin (rahim alma ameliyatı) çoğunluğu miyom kitlesi nedeniyle yapılmaktadır (3).

Bu yazıda “Miyom nedir? Miyom nasıl tedavi edilir? Miyom Ameliyatı Nasıl Yapılır? Bekarlarda miyom tedavisi nasıl olur?” gibi miyom hakkında merak ettiğiniz tüm soruların cevabını bulabilirsiniz.

Miyom Nedir? İyi Huylu mudur?

Miyomlar uterusun düz kas tabakasından kaynaklanan kitlelerdir. Bu kitlelere tümör de denir. Tümör kelimesi kansermiş düşüncesi oluştursa da miyomlar rahmin iyi huylu tümörleridir.

Miyomlar bir tane olabileceği gibi patates çuvalı şeklinde çok sayıda kitle olarak da görülebilirler. Miyom kitlesinin etrafında ince bir yalancı kapsül bulunur ve ameliyatta bu kapsül içinden miyomlar çıkarılır.

Miyom Hastalığı Neden Olur?

Miyom esas genetik yatkınlık nedeniyle olur. Örneğin annesinde, teyzesinde veya kız kardeşinde miyom olanlarda miyom daha sık görülür. Ayrıca zencilerde miyom görülme sıklığı beyazlara göre daha yüksektir (4-5). Bu örnekler miyomun ortaya çıkmasında genetik nedenlerin çok önemli rol aldığını göstermektedir.

Miyom için diğer önemli risk faktörü de yaştır. Yaşla beraber miyom görülme sıklığı artar. 50 yaşındaki kadınların neredeyse %70-80’inde miyom vardır.

Hormonal faktörler de miyom hastalığına neden olur. Östrojen ve progesteron hormonunun ve bu hormonların reseptörlerinde olan moleküler değişikliklerin miyoma sebep olduğu yapılan çalışmalarda gösterilmiştir (6-7).

Miyomun östrojen bağımlı bir hastalık olduğunu artık biliyoruz. Erken adet gören, kilolu kadınlarda miyomun daha çok görülmesi ve menopozda miyomların kendi kendine küçülmesi, miyomun östrojen kaynaklı bir hastalık olduğu fikrini desteklemektedir.

Risk Faktörleri Nelerdir?

Vücut östrojenini artıran tüm sebepler miyom gelişimi için risk faktörüdür.

• Siyah ırk
• Genetik yatkınlık
• İleri yaş
• Erken adet görme
• Geç menopoz
• Şişman (obez)
• Doğum yapmamış olmak miyom için en önemli risk faktörleridir.

Miyom Çeşitleri

Miyomlar yerleşim yerine göre 4 gruba ayrılır.

• İntramural miyomlar
• Submukoz myomlar
• Subseröz miyomlar
• Parazitik miyomlar

İntramural Miyom

İntramural miyom rahim kas tabakasında yer alan miyomlara verilen isimdir. İntramural miyomların bir bölümü rahim dışına veya rahim içine doğru büyüyebilir.

İntramural miyomların belirti vermesi için ya çok büyümesi gerekir ya da rahim iç astar dokusuna baskı yapması gerekir.

İntramural myomlar bası nedeniyle daha çok kanama belirtisine neden olur. İntramural miyom varken hamilelik olursa erken doğum riski artar.

Submüköz Miyom

Submukoz miyomlar rahimin iç tabakası olan endometriumdan kaynaklanan miyomlardır. Rahimin içindeki boşluğa doğru büyürler. Sumüköz miyomlar aşırı adet kanaması şeklinde belirti verir.

Miyomun belirti vermesi için büyük boyutlara ulaşmasına gerek yoktur. 1-2 cm submukoz miyomlar bile kanamaya sebep olabilir. Submüköz miyomla beraber gebelik olursa, miyom bebeğin düşmesine neden olabilir.

Subseröz Miyom

Subseröz miyomlar rahimin dışına doğru büyüyen myomlara denir. Subseroz miyom büyük boyutlara gelmeden belirti vermez. Subseröz miyomlar genelde kanamaya neden olmaz, daha çok bası yaptığı rahime komşu organlarda (idrar torbası, bağırsak, böbrek) ağrıya neden olur.

Parazitik Miyom

Parazitik myomlar nadir görülür. Rahim dışında rahime komşu bölgelerde görülen miyomlara parazitik miyom denir. Parazitik miyomlar bulundukları yere göre şikayetlere neden olur.

FIGO miyomları bulunduğu yere göre şu şekilde sınıflandırmıştır (8).

Miyom Belirtileri

Miyom rahimde bulunduğu yere göre farklı belirtilere neden olur ve vücuda etkileri değişir. Miyomun yerleşim yeri dışında santim olarak büyüklüğü de belirtilerin şiddetini etkiler.

Sık görülen miyom belirtileri ve vücuda etkileri şunlardır:

• Kanama
• Kasık ağrısı
• Ağrılı adet (dismenore)
• Sık idrara çıkma
• İdrar kaçırma
• İdrar yaparken ağrı
• Kabızlık
• Gayta (büyük abdest) yaparken ağrı
• Hidronefroz (böbreklerde genişleme)
• Kısırlık
• Düşük
• Erken doğum
• Bebekte prezentasyon anomalileri (makat yani ters geliş, transvers duruş)
• Doğum sonrası kanama

Miyom Kanaması Nasıl Olur?

Miyomlar adet gecikmesinden çok sık adet görme veya aşırı adet kanamasına neden olur. Adetler hem miktar olarak artar (hipermenore) hem de süre olarak uzar (menoraji).

Adet dışında ara kanamalara veya kahverengi lekelenme belirtisi de görülebilir. Eğer miyom submukozse ilişki sonrası kanama şikayeti de görülebilir.

Süre ve miktar olarak fazla kanamalar zamanla kadında kansızlığa (anemi) neden olarak hastanın hayat kalitesini bozar.

Miyom Ağrısı Nasıl Olur?

Miyom ağrısı kasık ağrısı, bele veya bacağa vuran ağrı şeklinde olabilir. Eğer cm olarak çok büyük boyutlara ulaştıysa (7 cm, 8 cm, 9 cm, 10 cm vs) komşu organlara bası yapar ve o bölgelerde sancıya neden olur.

Örneğin rahim ön tarafına yerleşmiş büyük bir miyom idrar torbasına (mesane) baskı yapar ve bu baskı sonucu da mesane kapasitesi azalır. Bunun sonucunda da sık idrara gitme, mesaneyi tam boşaltamama, idrar yaparken ağrı veya idrar kaçırma belirtileri görülebilir.

Nasıl Teşhis Edilir?

Miyom belirti verene kadar anlaşılmaz. Çoğunlukla rutin jinekolojik muayene sırasında yapılan ultrasonla miyom teşhis edilir.

Miyom tanısı için ultrasonografi yeterlidir. Ancak çok sayıda miyomu olan hastada miyomların tam yerini anlamak için manyetik rezonans (MR) da teşhis için kullanılır.

Submukoz miyomların tanısı için sıkça uygulanan yöntemlerden biri de salin infüzyon sonografidir (SİS). Halk arasında sulu ultrason olarak da bilinen bu yöntem rahimin iç tabakasındaki submukoz miyomları teşhis etmek ve ne kadarının kas içinde olduğunu anlamak için kullanılır.

Miyomun nereden kaynaklandığını bilmek ameliyat şekline karar vermek için çok önemlidir. Çünkü submukoz miyomlar histereskopi ile kolayca alınabilirken, intramural miyomlar açık veya kapalı miyom ameliyatı (miyomektomi) ile alınır. Bu nedenle miyomun yerleşim yerini doğru tespit etmek başarılı bir ameliyat için kilit noktadır.

Çok küçük miyonlar pelvik muayenede anlaşılamazken, büyük boyutlara gelmiş minyonlar alttan muayene ile kolaylıkla saptanabilir.

Miyom Nasıl Tedavi Edilir?

Miyomun kesin tedavisi ameliyattır (9). Ancak her miyom ameliyat gerektirmez. Eğer aşağıdaki durumlar varsa miyomun ameliyatla alınması gerekir.

• Belirti veren miyomlar (İlaç tedavisine yanıt vermeyen kanama ve ağrı)
• Tehlikeli boyutlara ulaşan miyomlar (8 santimden büyük miyomlar)
• Hızlı büyüyen miyomlar

Ameliyat dışında miyom tedavisinde aşağıdaki yöntemler de uygulanabilir.

• Takip (İzlem)
• İlaç tedavisi
• Hormonlu spiral (Mirena)
• Ameliyatsız Miyom Tedavisi
• Bitkisel tedavi

Miyom Tedavisinde Takip

Tüm miyomların alınmasına gerek yoktur. Yukarıda da belirttiğim gibi hastada kanama, ağrı yoksa, miyom tehlikeli boyutlarda değilse miyomun ameliyatla alınmasına gerek yoktur. Ameliyat gerektirmeyen miyomlar 3-6 ay aralıklarla izlenmeye devam edilir.

Takip sırasında miyomda hızlı büyüme saptanırsa veya hastada miyom belirtileri (kanama, ağrı vs.) görülmeye başlarsa o zaman ameliyat kararı vermek gerekir.

Miyom Tedavisinde İlaç

Miyomu küçülten bir ilaç yoktur. Miyom tedavisinde kullanılan ilaçlar hastanın şikayetlerine yönelik ilaçlardır. Örneğin hastanın adet düzensizliği varsa adet düzenleyici ilaçlar (progesteron, doğum kontrol hapları vs.) verilir. Veya hastanın ağrı şikayeti varsa ağrı kesiciler ile hastanın hayat kalitesi düzeltilmeye çalışılır.

Ancak ilaç tedavisine dirençli kanama ve kasık ağrısı olması durumunda ameliyatla miyomun alınmasını gündeme getirmek gerekir.

Miyom tedavisinde kullanılan diğer bir yöntem de hormon ilaçlarıdır. Hormon ilaçları arasında en çok kullanılan ise GnRH analogu ilaçlardır (Zoladex, lucrin vs.). Bu ilaçlar suni menopoz ortamı yaratarak miyomu küçültür, miyom belirtilerini azaltır.

Ancak bu ilaçlarla ilgili en büyük sıkıntı 6 aydan daha uzun kullanılamamasıdır. 6 aydan fazla kullanıldığında kemik erimesi, ateş basması gibi menopoz belirtileri ortaya çıkar. Ayrıca bu hormon iğneleri kesildiğinde miyomlar tekrar eski boyutlarına döner.

Bu ilaçların diğer bir dezavantajı ise miyomun yapısını bozduğu için ameliyatla miyom alınması gerektiğinde miyomun çıkarılması zorlaşır, bazı miyomlar gözden kaçabilir. Bu nedenle GNRH analogları miyom tedavisinde çok tercih edilen ilaçlar değildir.

Hormonlu Spiral (Rahim İçi Araç)

Miyoma bağlı kanamaların tedavisinde levonorgestrel salgılayan spiral (rahim içi araç) kullanılabilir. Bazı hastalarda hormonlu spiral işe yararken bazılarında işe yaramaz, kanamayı kesmez. Özellikle submukoz miyomlarda ve büyük intramural miyomlarda hormonlu spiral (Mirena) tedavide başarılı olmaz. Hormonlu spirale rağmen kanaması devam eden hastalarda tek tedavi seçeneği ameliyattır.

Ameliyatsız Miyom Tedavisi (Non-İnvaziv Yöntemler)

Ameliyatsız miyom tedavisi dendiğinde 2 yöntem akla gelir.

• Uterin Arter Embolizasyonu
• MR Guided Focused Ultrasound

Uterin Arter Embolizasyonu

Uterin arter embolizasyonu ameliyatsız miyom tedavisi (non invaziv yöntem) olarak tanımlanır. Uterin arter embolizasyonunda miyomu küçülten madde damardan verilerek rahimi besleyen uterın artere ulaşması sağlanır. Bu şekilde miyomu besleyen damarlardaki kan akımı azaltılmaya çalışılır.

Uterin arter embolizasyon tekniğinin en büyük dezavantajı yumurtalık rezervini azaltmasıdır. Bu nedenle çocuk isteği olan hastalarda bu tedavi yönteminin uygulanması önerilmez.

MR Guided Focused Ultrasound

Bu da non- invazif miyom tedavi tekniklerinden biridir. Bu yöntemde ultrasonla ses dalgaları miyoma gönderilir. Gönderilen enerji miyomda koagülatif nekroz yani miyomda çürüme yapar. Böylece miyomun küçülmesi sağlanır.

Mr guided fokus ultrason ile miyom tedavisi tekniği çok yeni bir yöntemdir. Bu yöntemle ilgili hem tecrübe azdır hem de bilimsel çalışmalar yeterli değildir.

Bu tedavi şeklinde uterin arter embolizasyonu yöntemindeki gibi rahim ve yumurtalığın kan akımı bozulmaz. Ancak gebelik düşünen hastalar üzerinde yapılmış çalışma olmadığı için gebelik düşünen hastaya önermek için elimizde yeterli kanıt bulunmamaktadır.

Bitkisel ya da Evde Ameliyatsız Tedavi Mümkün mü?

Miyomu küçülten bazı bitkiler olduğu iddia edilse de bununla ilgili bilimsel kanıt yoktur. Miyoma iyi geldiği düşünülen bitkiler şunlardır;

• Soğan kürü
• Civanperçemi
• Brokoli
• Pırasa gibi yeşil yapraklı sebzeler
• Sarımsak
• Çobançantası
• Aslanpençesi
• Pancar suyu

Hangi Durumlarda Ameliyat Gereklidir?

Tüm miyomların ameliyat edilmesine gerek yoktur. Ancak aşağıdaki durumlarda ameliyat gereklidir.

• İlaçlara yanıt vermeyen kanama olması durumunda
• İlaçlara yanıt vermeyen kasık ve bel ağrısı
• İdrar yollarına bası belirtileri
• Bağırsak basısı belirtileri
• Hızlı büyüyen miyom (kanser riski nedeniyle)
• Tehlikeli boyutlara ulaşmış miyom
• Çocuk isteyen kadında submukoz miyom veya rahim duvarına bası yapan intramural miyom olması durumunda

Miyom Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Miyom ameliyatı açık miyom ameliyatı ve kapalı miyom ameliyatı olmak üzere 2 yöntemle yapılabilir. Hangisinin yapılacağına aşağıdaki kriterler göz önüne alınarak karar verilir.

• Miyomun boyutu
• Yerleşim yeri
• Hastanın yaşı
• Hastanın çocuk istemi

Ameliyat Yöntemleri

Miyom nedeniyle ameliyat kararı verilmiş olan bir kadına açık veya kapalı yöntemle aşağıdaki 2 ameliyattan biri yapılır.

• Rahimden miyomun alınması (Myomektomi)
• Rahim alınması (Histerektomi)

Çocuk istemeyen ve ileri yaştaki kadınlar için en uygun seçenek rahimin alınması iken, genç yaşta ve çocuk isteyen kadınların sadece miyomu alınır, yani miyomektomi yapılır, rahim alınmaz.

Rahimden Miyom Alınması (Miyomektomi)

Miyom alma ameliyatı özellikle genç yaştaki hastalar için yapılan bir ameliyattır. Doğurganlığın kaybedilmemesi için bu yaştaki hasta grubunda ameliyat çok dikkatli ve özenli bir şekilde yapılmalıdır.

Genç hastalar dışında, yaşı ileri de olsa rahminin alınmasını istemeyen ve miyomu olan hastalarda da ameliyatla sadece miyom alınır (miyomektomi).

Miyom alma ameliyatı 2 yöntemle yapılabilir.

• Açık miyom ameliyatı (Açık Miyomektomi)
• Kapalı miyom ameliyatı (Minimal İnvaziv Yöntem)
  • Laparoskopi ile miyom alma
  • Histeroskopi ile miyom alma

Açık Miyom Ameliyatı (Açık Miyomektomi)

Açık miyom ameliyatı büyük boyutlardaki miyomlar için uygulanan bir ameliyat tekniğidir. Açık miyom ameliyatında sezaryendeki gibi bir kesi yapılır. Miyom usulüne uygun çıkarılır.

Miyom çıkarılırken doğurganlığın azalmaması için rahimin iç tabakasına mümkün olduğu kadar dokunmamak, o bölgeyi travmatize etmemek gerekir. Endometriyum zarar görürse embriyonun tutunması zorlaşır ve gebe kalamama sorunu yaşanabilir.

Açık miyom ameliyatının en önemli avantajı her hangi bir kanama veya komplikasyon durumunda daha hızlı ve kontrollü müdahale edilebilmesidir. Diğer bir avantajı ise cerrahinin daha kolay yapılabilmesidir.

Miyom ameliyatında hastanın yaşı genç ve çocuk istemi varsa rahim kesinlikle alınmaz. Ancak hayatı tehdit eden bir kanama olması durumunda mecburen rahimin alınması gerekebilir. Bunun dışında miyomektomi ameliyatında rahim alınmaz. Bu noktada da doktorun becerisi ve tecrübesi önemli bir faktördür.

Genel Anestezi ile mi Ameliyat Yapılıyor?

Açık miyom ameliyatı genel anestezi veya lokal anestezi ile yapılır. Lokal anestezi dendiğinde epidural veya spinal anestezi anlaşılır. Epidural ve spinal anestezinin riski daha az olduğu için uygun hastalarda lokal anestezi genel anesteziye göre daha çok tercih edilmektedir.

Genel veya lokal anestezi de olsa hastanın ameliyattan önce en az 6-8 saat aç ve susuz olması gerekir. Çünkü ameliyat sırasında hasta kusarsa mide içeriği akciğerlere kaçabilir ve aspirasyon pnömonisi denilen anestezi riski ortaya çıkabilir.

Açık Miyom Ameliyatı Sonrası Sıkıntılar Nelerdir?

Açık ameliyat sonrası aşağıdaki sıkıntı ve şikayetler görülebilir.

• Karın ağrısı
• Dikiş yerinde sancı ve yanma
• Bulantı kusma
• Karında şişlik
• Gaz problemleri
• Kabızlık
• Çarpıntı

Bu sıkıntılar ilaçlarla kolayca çözülebilir. Ancak bu rahatsızlıklara normal demeden önce herhangi bir komplikasyon olup olmadığı araştırılmalı, bir komplikasyon söz konusu ise gerekli tedavilerin yapılması gerekir.

Kapalı Miyom Ameliyatı (Kapalı Yöntemle Miyomektomi)

Kapalı miyom ameliyatı 2 teknikle yapılabilir.

• Laparoskopik miyom alma ameliyatı

Laparoskopik miyom ameliyatı subseröz ve intramural miyomları almak için yapılan bir operasyon tekniğidir.

• Histereskopik miyom alma ameliyatı

Histeroskopik miyomektomi ise submukoz miyomları almak için yapılan bir operasyondur.

Laparoskopik Myomektomi (Kapalı Ameliyat Tekniği)

Laparaskopik miyomektomide açık miyom ameliyatı gibi büyük bir kesi olmaz. Göbekten ve kasıktan küçük delikler açılır. Minik kameralar göbek deliğinden batına gönderilir. Kasıktaki diğer deliklerden de miyomu çıkarmak için özel aletler yerleştirilir ve bu şekilde karından açılan çok küçük deliklerle miyom alınır. Alınan miyom karın içinde morselatör denilen özel bir aletle parçalanarak batın dışına alınır (Morselasyon).

Laparoskopik myomektomi için en uygun hastalar 10 cm den küçük az sayıda miyomu olan hastalardır. Laparokopi ile miyom alınma operasyonunun açık ameliyata en büyük üstünlüğü ameliyat sonrası hastanın daha az sıkıntı yaşaması ve normal hayata daha çabuk dönmesidir.

Histeroskopik Miyomektomi

Histeroskopik myomektomi ameliyatında ise rahim ağzından kamerası olan özel bir aletle girilir ve rahimin içi görünür. Submukoz miyom sapından kesilerek alınır.

Bu operasyonda hastanın hiçbir yerinde kesi olmaz. Bu nedenle ameliyat sonrası ağrı, sancı gibi şikayetler yaşamaz. Hastanede yatırılmadan aynı gün hasta taburcu edilebilir.

Rahmin Alınması (Histerektomi)

Tüm dünyada en sık rahim alma nedeni miyomlardır. Özellikle ileri yaşta, menopozu yaklaşmış veya artık çocuk istemeyen ve miyom nedeniyle ameliyat olması gereken kadınlara histerektomi ameliyatı yapılır.

Rahim açık veya kapalı ameliyatla alınabilir. Eğer rahim aşırı büyük değilse ameliyat sonrası hasta konforu için kapalı yöntemle rahmin alınması son yıllarda daha çok tercih edilmektedir.

Kapalı Ameliyat Tekniğinin Avantaj ve Dezavantajları Nelerdir?

Kapalı ameliyat tekniğinin avantaj ve dezavantajlarını tablodan görebilirsiniz.

Miyom Ameliyatı Kaç Saat Sürer?

Miyom ameliyatının süresi miyomların sayı ve büyüklüğüne göre değişir. Ayrıca hastanın daha önce geçirilmiş cerrahilere bağlı batın içinde yapışıklık olması da ameliyat süresini etkiler. Açık miyom ameliyatı daha kısa sürerken kapalı miyom ameliyatı cerrahın yeteneğine ve tecrübesine bağlı değişse de açık ameliyata göre daha uzun sürer.

Açık miyom ameliyatı ortalama 1 saat, kapalı miyom ameliyatı ise ortalama 2 saat sürer. Bu süre hastanın özelliklerine ve cerrahın tecrübesine göre uzayıp kısalabilir.

Miyom Ameliyatında Kaç Gün Hastanede Yatırılır?

Miyom ameliyatında ortalama 1-2 gün hastanede kalınır. Ancak ameliyatta bir komplikasyon geliştiyse veya kan kaybı çok olduysa hastanede yatma süresi uzayabilir.

Laparoskopik miyomektomide hasta bir gün hastanede yatar, daha erken taburcu olur. Histeroskopik miyomektomide ise hasta aynı gün eve taburcu edilebilir.

Miyom Ameliyatı Ne Kadar Sürede İyileşir?

Kapalı miyom ameliyatından 2-3 gün sonra iyileşme olur. 1 hafta sonra hasta işine dönebilir. Açık miyom ameliyatında ise bu iyileşme süresi biraz daha uzundur. Ama yine de ameliyattan 1 hafta sonra hasta sosyal hayata ve çalışma hayatına dönebilir, günlük işlerini yapabilir.

Miyom Ameliyatı Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler

Miyom ameliyatı sonrası komplikasyon yaşamamak ve ameliyat sonrası süreci sıkıntısız geçirmek için aşağıdaki noktalara dikkat edilmelidir.

• Yazılan ilaçlar düzenli kullanılmalı
• Ameliyat sonrası gaz ve kabız yapan yiyeceklerden uzak durulmalı
• Bol sıvı tüketilmeli
• Hareketsiz kalınmamalı, ev içinde kısa yürüyüşler yapılmalı
• Dikiş yeri kuru ve temiz tutulmalı
• Oturarak değil ayakta banyo yapılmalı
• Ağır kaldırılmamalı
• Doktora sorulmadan cinsel ilişki olmamalı
• Miyom ameliyatı sonrası gebe kalmak için doktora danışılmalı, bu süreçte hamilelikten korunulmalı
• Belirtilen tarihte kontrole gidilmeli
• Eğer çok kanama, ağrı kesiciye yanıt vermeyen kasık ve karın ağrısı, ateş, dikiş yerlerinde iltihap gibi rahatsızlıklar olursa doktora haber verilmeli

Miyom Ameliyatı Sonrası Sıkıntılar

Miyom ameliyatı sonrası en çok görülen sıkıntı dikiş yerlerinde ağrı olmasıdır. Ancak bu ağrı analjeziklerle çok rahat geçer.

Miyom ameliyatı sonrası lekelenme tarzında, adetten daha az olan kanama normaldir. Bu durumda endişe etmenize gerek yoktur. Ancak adetten daha fazla olan kanama olması durumunda doktorunuza haber vermeniz gerekir.

Miyom ameliyatı sonrası karında şişlik bağırsak hareketlerinin azalmasına bağlı olarak görülebilir. Gaz probleminin olmaması için bol hareket edilmeli ve gaz yapan yiyeceklerden uzak durulması gerekir

Miyom Ameliyatı Riskleri Nelerdir?

Her cerrahi girişimde olduğu gibi miyom ameliyatının da bazı riskleri vardır. Bu riskler cerrahi ve anestezi riskleri şeklinde ikiye ayrılabilir. Bu riskler gerekli özen ve dikkatle en aza indirgenebilir.

Miyom ameliyatı riskleri şunlardır:

1. Kanama
2. Bağırsak zedelenmesi
3. Mesane (idrar torbası) zedelenmesi
4. Rahimin zarar görmesi
5. Batın içi yapışıklık gelişmesi
6. Anesteziye bağlı riskler
7. Rahimin alınması (genç hastada)

Miyom Kaç Santim Olunca Alınır?

Miyomun alınması için santim kısıtlaması yoktur. 1 santimlik submukoz miyom belirti veriyorsa alınmalıdır. Bunun yanında 5 cm subseroz miyom belirti vermiyorsa, bir şikayet yaratmıyorsa ameliyatla alınmasına gerek yoktur.

Ancak miyom boyutu 8 santim ve üzerindeyse veya takiplerde hızlı büyüme saptandıysa kanser riskini ekarte etmek için miyomun alınması gerekir.

Ayrıca miyomlar çok büyük boyutlara geldiğinde hasta kapalı ameliyat şansını yitirir. Bu nedenle miyomların aşırı büyümesini beklemeden kapalı ameliyatla miyomdan kurtulmak da mantıklı bir seçenek olacaktır.

Özetle miyom belirti veriyorsa, hızlı büyüme eğilimindeyse veya tehlikeli boyutlara ulaştıysa ameliyatla miyomun alınması tercih edilmelidir.

Ameliyat İçin En Uygun Yaş ve Zaman Ne Zamandır?

Ameliyat için en uygun yaş diye bir yaş sınırlaması yoktur. Eğer miyomun vücuda etkileri hastanın hayat kalitesini bozuyorsa hangi yaşta olursa olsun miyomlar ameliyatla alınmalıdır. Hastanın kapalı ameliyat şansını yitirmemesi için miyomlar çok büyük boyutlara ulaşmadan alınması daha doğru bir yaklaşım olacaktır.

Ameliyatla Miyom Çıkarıldıktan Sonra Tekrarlama Riski Olur mu?

Ameliyatla miyom çıkarıldıktan sonra tekrarlama riski vardır. Tekrarlama riski çok sayıda miyom (dişi miyom) çıkarılmış olan hastada 5 yılda %20 dir. Tek bir miyom çıkarılmış olan hastada ise tekrarlama riski daha düşüktür.

Miyom Ameliyatı Sonrası Ne Zaman Gebe Kalınabilir?

Miyom ameliyatından sonra hemen gebe kalmamak gerekir. Çünkü rahime atılan dikişler gebelik haftası ilerledikçe açılabilir ve uterin ruptür (rahimin patlaması, delinmesi) görülebilir.

Miyomektomide alınan miyomların sayısına, büyüklüğüne ve yerleşimine bağlı olarak miyom ameliyatı sonrası 4-6 ay hamile kalmamak gerekir. Miyom ameliyatı sonrası hemen gebe kalanların rahimin yırtılması açısından risk altında olduğu unutulmamalıdır.

Miyom Ameliyatı Sonrası Yapışıklık Nasıl Anlaşılır?

Miyom ameliyatı sonrası yapışıklık riski yüksektir. Operasyon sonrası karın içinde yapışıklık olduğu kasık ağrısı, adet sancısı ve ilişkide ağrı (disparoni) belirtileri ile anlaşılır. Miyom ameliyatı sonrası başka bir nedenle (sezaryen vs) batın açıldığında ameliyata bağlı rahim, yumurtalık ve bağırsaklar arasında yapışıklıklar olduğu görülür.

Bu nedenle daha önce miyomektomi olan kadınların sonraki ameliyatlarında cerrahın çok daha dikkatli bir şekilde operasyonunu yapması ve gerekli önlemleri alması gerekir.

Bekarlarda Miyom Tedavisi Nasıl Olur?

Bekarlarda miyom tedavisi evli ve çocuk isteyen hastalarla aynıdır. Yani ameliyatla miyom çıkarılırken rahimin alınmamasına özen gösterilir. Rahim duvarına zarar verilmemeye çalışılır.

Bekarlarda miyomun ilaçla tedavisinde de yukarıda ayrıntılı bir şekilde anlattığım ilaçlar kullanılır. Sadece bekar hastaya kızlık zarına zarar vermemek için hormonlu spiral takılmaz.

Bekarlarda miyom tedavisinde uterin arter embolizasyonu kesinlikle yapılmamalıdır. Çünkü uterin embolizasyonda rahimin ve yumurtalığın kanlanması bozulabilir ve hastanın yumurtalık rezervi azalıp erken menopoza girebilir. Bu da ilerideki doğurganlığına zarar verir.

Ameliyat Kızlık Zarıma Zarar Verir mi?

Açık miyom ameliyatında kızlık zarına zarar gelmez. Ancak histeroskopik miyomektomi alttan yapıldığı için kızlık zarı bozulabilir.

Bakire olmayanlarda laparoskopi sırasında manuplatör denilen ve rahime pozisyon vermek için kullanılan bir alet kullanılır. Bu alet yerleştirilirken kızlık zarı bozulabilir. Bu nedenle laparoskopik miyom ameliyatı olacak olan bakire kızlarda manüplatör ameliyatta kullanılmamalıdır.

Ameliyat Olmam Doğum Yapmama ya da Gebeliğe Engel Olur mu?

Miyom ameliyatı doğru şekilde yapılırsa gebeliğe engel olmaz. Tam tersi ameliyat sonrası gebe kalma şansının daha yüksek olduğu yapılan çalışmalarda gösterilmiştir.

Miyom ameliyatı sonrası doğum sezeryanla gerçekleştirilmelidir. Çünkü miyomlar rahim kesilerek alınır. Bu kesiler dikişle kapatılır. Normalde ameliyat sonrası 4-6 ay içinde dikişler iyileşir. Ancak yine de hiç kesi yapılmamış bir rahime göre kesi yapılmış bir rahimin sağlamlığı azalmıştır. Rahim gebeliği taşıyabilir ama doğum sancısı gibi güçlü sancılar esnasında rahimdeki dikişler açılabilir. Bu da anne ve bebeğin hayatını riske sokar. Bu nedenle miyomektomi olmuş bir kadın sezeryanle doğum yapmalıdır.

Miyom ile Kısırlık (İnfertilite) Arasında İlişki Var mı?

Rahim miyomları infertil hastaların %5-10’unda görülür (10-11). Miyomların kısırlığa neden olmadığını iddia eden çalışmalar olsa da yapılan meta-analizlerde miyomların infertiliteye sebep olduğu gösterilmiştir. Hatta miyomu olan ve hamile kalamayan kadınların çoğunluğu miyom alındıktan sonra kendi kendine gebe kalabilmektedir.

Miyomların kısırlığa neden olması şu mekanizmalarla açıklanmaktadır (12-13).

1. Spermin geçişini engeller
2. Embriyonun tutunmasını engeller
3. Rahim duvarında kronik enfeksiyona neden olur
4. Bası nedeniyle endometrium anatomisi bozulur
5. Rahim duvarının (endometriyum) kan akımı bozulur
6. Rahimdeki hormonal dengeyi bozar
7. Rahimin kasılmasına neden olur

Submuköz Miyom ve Kısırlık

Submuköz miyomların kısırlığa neden olduğu artık bilimsel bir gerçektir. Yapılan çalışmalarda tüp bebek yapılan ve miyomu olan hastalarda embriyonun rahime tutunma şansının azaldığı gösterilmiştir. Embriyo tutunsa bile bebeğin düşme (abortus) riski artmıştır. Bu nedenle hamilelik düşünen bir kadında submukoz miyom varsa mutlaka miyom çıkarılmalıdır.

İntramural Miyom ve Kısırlık

İntramural miyomların çocuk isteyen hastalarda alınması ile ilgili bir fikir birliğine varılamamıştır. İnfertilite tedavisi gören bir kadında intramural miyomun yerleşimi ve boyutu çok önemlidir. Eğer miyom embriyonun yerleşeceği rahim duvarına (endometriyum) çok yakınsa ve endometriyuma bası yapıyorsa alınması önerilmektedir.

Endometriyuma baskı yapan intramural miyom anatomiyi bozarak, rahimin kasılmasını artırarak gebe kalmayı zorlaştırır. Gebelik olsa bile düşük veya erken doğuma neden olabilir.

Bu nedenle rahim duvarına baskı yapan intramural miyomların hamile kalmayı düşünen bir kadında alınması gerekir.

Subseröz Miyom ve Kısırlık

Subseröz miyomlar kısırlığa neden olmaz. Çünkü subseröz miyomun endometriyumla bir ilişkisi yoktur. Esas kısırlığa ve olumsuz gebelik sonucuna neden olan miyomlar endometriyumla ilişkisi olan miyomlardır.

Gebelik ve Miyom

Gebe olan kadınların %10’unda miyom vardır. Hamilelikte miyomların büyüdüğü iddia edilse de bilimsel çalışmalarla bu doğrulanamamıştır. Hatta tam tersi miyomu olan hamilelerin %60’ında miyomlarda kendiliğinden küçülme olduğu saptanmıştır.

Gebelikte miyomda dejenerasyon (bozulma) olursa hasta ciddi karın ağrısı ve sancı çeker. Bu sancı düşük sancısı veya doğum sancısı ile karışabilir. 5 santimden büyük miyomu olan gebelerin %10’u miyom ağrısı nedeniyle hastaneye yatırılmaktadır.

Miyomun gebeliğe etkisi şunlardır:

• Düşük
• Erken doğum
• Makat geliş
• Dekolman plasenta (eşin erken ayrılması)
• Plasenta previa (eşin önde olması)
• Anne karnında gelişme geriliği (İUGR)
• Doğum sonrası kanama
• İlerlemeyen eylem veya kanama nedeniyle normal doğumdan sezaryene dönme

Miyomu olan gebelerde bazı riskler artmış olsa da çoğu kadının sorunsuz bir gebelik ve doğum süreci geçirdiğini de unutmamak gerekir.

Sezeryanle Doğum Sırasında Miyomların Çıkarılması Tavsiye Edilir mi?

Sezeryanle doğum sırasında miyomların çıkarılması bilimsel camiada çok tartışmalı bir konudur. Bazıları kanama riski nedeniyle sezaryen sırasında miyomların çıkarılmamasını tavsiye ederken, bazıları seçilmiş vakalarda sezeryen doğum sırasında miyomların çıkarılmasını tavsiye etmektedir.

Eğer hastane şartları uygunsa yani kan bankası varsa, yoğun bakım varsa ve cerrah tecrübesine güveniyorsa seçilmiş vakalarda sezeryan doğum sırasında miyomlar çıkarılabilir.

Şartlar uygun değilse hastanın hayatını riske atmamak için sezeryan sırasında kanamıyorsa ve bebeğin doğurtulmasına engel olmuyorsa miyomlara dokunmamak en mantıklı yol olacaktır. Ayrıca doğumdan sonra miyomların kendi kendine küçüleceği de unutulmamalıdır.

Miyom ile Kanser Arasında İlişki Var mı? Kansere Dönüşür mü?

Miyomlar iyi huylu tümörlerdir. Miyom kanser anlamına gelmez. Miyomların kansere dönmesi gibi bir durum söz konusu değildir. Sadece miyom olduğu düşünülen kitleler (ultrason görüntüsü miyoma çok benzer) ameliyatta kanser çıkabilir. Miyomla karışan bu kanser çeşidine leiomiyomsarkom denir. Miyom zannedilen bir kitlenin leiomyosarkom çıkma ihtimali %0.2 dir yani çok düşüktür.

Ayrıca kanserli miyom daha çabuk büyür, dev boyutlara ulaşır. Bu nedenle takipler sırasında hızlı büyüyen miyom kanser gibi kabul edilmeli ve buna göre ameliyat planlanmalıdır.

Miyom Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Miyom tedavi edilmezse ve giderek büyürse hastanın hayat kalitesini bozan sıkıntılara neden olur.

• Kanama
• Kansızlık
• Kasık ağrısı, karın ağrısı
• Sancılı adet
• İlişkide ağrı
• Kabızlık
• İdrar yaparken ağrı, yanma
• Böbrek fonksiyonunda bozulma

Tedavi edilmemiş ve büyük boyutlara ulaşmış bir miyom komşu organları olumsuz etkileyerek, bası yaptığı organlarda rahatsızlığa ve fonksiyon kaybına neden olabilir.

Adenomiyozis

Adenomiyozis; endometrium yani rahimin iç astar dokusunun uterus kaslarını (myometriyum) invaze etmesi sonucu oluşan iyi huylu jinekolojik bir rahatsızlıktır. Adenomiyozis, ultrason görüntüsü ve klinik belirtiler açısından miyoma çok benzer. Bu nedenle miyom ve adenomyozis tanısı sıklıkla birbiri ile karışır.

Adenomiyosis daha çok ileri yaşta, doğum yapmış kadınlarda daha sık görülür. Adenomiyosis belirtileri yoğun adet kanaması ve adet sancısıdır.

Adenomyosis tanısı ultrasonla konur. Ultrasonda uterusun kas tabakasında miyoma benzer bir kitle saptanır. Ancak bu kitlenin sınırları miyom gibi belirgin değildir.

Adenomiyozis tedavisinde hastanın şikayetlerini azaltmaya yönelik tedaviler uygulanır. Bu tedaviler arasında:

• Hormon ilaçları
• Ağrı kesiciler
• Hormonlu spiral bulunur.

Medikal tedaviye yanıt vermeyen hastalara ameliyat önerilir. Eğer hasta doğum yaptıysa ve başka çocuk düşünmüyorsa rahim alınır. İleride çocuk sahibi olmak istiyorsa ve yaşı gençse sadece adenomyosis kitlesi çıkarılır.

Ankara Miyom Ameliyatı Fiyatları Nasıl Belirlenir?

Miyom ameliyatı fiyatlarını belirleyen en önemli faktör miyomun büyüklüğü, yerleşimi ve sayısıdır. Çoklu miyom ameliyatı ücreti tek sayıdaki miyom ameliyatına göre daha pahalı olacaktır.

Miyom ameliyatının hangi yöntemle yapılacağı da fiyatı belirler. Laparoskopik miyomektomi fiyatı açık ameliyata göre daha fazladır. Çünkü kapalı ameliyatta kullanılan ekipmanlar daha pahalıdır. Histeroskopik miyom ameliyatı ücreti ise daha ucuzdur. Ankara için ortalama miyom ameliyatı fiyatları 10000 ile 30000 TL arasında değişmektedir.

Ankara miyom ameliyatı fiyatları için 05059819919 numaralı telefondan bize ulaşabilir, ücretler ve süreç hakkında ayrıntılı bilgi alabilirsiniz.

Doktorumu Nasıl Seçmeliyim?

Miyom ameliyatı yapan doktorlar arasında seçim yaparken doktorun tecrübesine, tavsiye edilip edilmemesine, ameliyatın yapılacağı hastanenin şartlarına dikkat etmeniz gerekir. Ameliyatınızın açık mı yoksa kapalı mı yapılacağı ile ilgili doktorunuzdan mutlaka bilgi alın. Ayrıca ameliyatın yapılacağı hastanede kan bankası, yoğun bakım gibi hizmetlerin olup olmaması da dikkate almanız gereken kriterlerdendir.

Miyom ameliyatı Ankara da Prof. Dr. Deniz Ulaş tarafından anlaşmalı özel hastanelerde yapılmaktadır. Miyom ameliyatı ve fiyatları hakkında ayrıntılı bilgi için 05059819919 numaralı telefondan bize ulaşabilir, ayrıntılı bilgi alabilirsiniz.

Referanslar

1. Stewart EA. Uterine fibroids. Lancet. 2001;357(9252):293-298.
2. Sankaran S, Manyonda IT. Medical management of fibroids. Best Pract Res Clin Obstet Gynaecol. 2008;22(4):655-676
3. Flynn M, Jamison M, Datta S, Myers E. Health care resource use for uterine fibroid tumors in the United States. Am J Obstet Gynecol. 2006;195(4):955-964.
4. Chen C, Buck G, Courey N, Perez KM, Wactawski-Wende J. Risk factors for uterine fibroids among women undergoing tubal sterilization. Am J Epidemiol. 2001; 153:20–26.
5. Laughlin S, Baird D, Savitz D, Herring AH, Hartmann KE. Prevalence of uterine leiomyomas in the first trimester of pregnancy. Obstet Gynecol. 2009; 113:630–635.
6. Flake GP, Andersen J, Dixon D. Etiology and pathogenesis of uterine leiomyomas: a review. Environ Health Perspect 2003;111:1037-54.
7. Parker WH. Etiology, symptomatology, and diagnosis of uterine myomas. Fertil Steril 2007;87:725-36.
8. Shannon K. Laughlin-Tommaso et alç Clinical limitations of the International Federation of Gynecology and Obstetrics (FIGO) classification of uterine fibroids. Int J Gynaecol Obstet. 2017 November ; 139(2): 143–148.
9. Viswanathan M, Hartmann K, McKoy N, et al. Management of uterine fibroids: an update of the evidence. Evid Rep Technol Assess (Full Rep). 2007;(154):1-122.
10. Buttram VC Jr, Reiter RC. Uterine leiomyomata: etiology, symptomatology, and management. Fertil Steril. 1981; 36:433–445.
11. Verkauf BS. Myomectomy for fertility enhancement and preservation. Fertil Steril. 1992; 58:1–15.
12. Benecke C, Kruger TF, Siebert TI, Van der Merwe JP, Steyn DW. Effect of fibroids on fertility in patients undergoing assisted reproduction. A structured literature review. Gynecol Obstet Invest. 2005; 59:225–230.
13. Somigliana E, Vercellini P, Daguati R, Pasin R, De Giorgi O, Crosignani PG. Fibroids and female reproduction: a critical analysis of the evidence. Hum Reprod Update. 2007; 13:465–476