Tüp Bebek Tedavisinde Rahime Çizik Atma Nedir? Nasıl Yapılır?
Günümüzde dünya çapında yılda ortalama 2.4 milyon tüp bebek siklusu yapılmaktadır. Teknolojik gelişmelere rağmen tüp bebeğin başarı oranı %35 civarındadır. Tüp bebek başarı oranı artırmak için farklı yöntemler ortaya atılmıştır. Rahime çizik atılması da bu yöntemlerden biridir.
Rahime Çizik Atılması Nedir?
İyi kalitede embriyo transferine rağmen tekrarlayan tüp bebek başarısızlığında embriyonun tutunma şansını artırmak için rahim uyarılmasına (rahim içi hasarlama yöntemi) rahime çizik atılması denir. Rahim çizilmesine endometrial scratching, rahime çentik atılması veya rahim uyarılması adı da verilir.
Rahime Çizik Neden Atılır?
Tüp bebek yönteminde embriyonun rahime tutunma şansını artırmak için uygulanan tedavi yöntemlerinden biri de rahmin uyarılması veya rahmin çizilmesi yöntemidir.
Rahime çizik atılması yöntemi 2000 li yıllarda tesadüfen saptanmıştır. Başarısız tüp bebek denemeleri olan hastalardan endometriyum yapısını incelemek için tüp bebekten 1 ay önce rahimden biyopsi alınmıştır. Ertesi ay tüp bebek tedavisine başlanmıştır ve görülmüştür ki rahimden parça alınan 12 hastadan 11’i tüp bebekle hamile kalmıştır.
Tesadüfen ortaya çıkan bu bulgudan yola çıkılarak tüp bebek tedavisinde başarı şansını artırmak için rahime çizik atılması gündeme gelmiştir. Bu konu ile ilgili birçok çalışma yapılmıştır.
Rahime Çizik Atma Nasıl Etki Eder?
Vücudun herhangi bir yerinde hasar olduğunda, o bölgeyi tamir için hasarlı yere sitokinler ve büyüme faktörleri gider. Bu faktörler arasında en önemlisi de LIF ve IL 11 dir. Embriyonun rahime tutunmasında da bu faktörler önemli rol oynar.
Rahmin uyarılmasının temel amacı rahim içi dokusuna minimal ölçekte hasar verilmesi, bölgedeki dokuların iyileşirken yenilenmesinin sağlanması, iyileşme süreci dahilinde trombositlerin ve büyüme faktörlerinin hasarlı dokulara ulaşarak rahmin gebelik için uygun hale getirilmesidir.
Rahime Çizik Atılması Nasıl Yapılır?
Rahim çizilmesi 2 yöntemle yapılabilir. İlk yöntem rahimden parça alma işlemi gibi yapılır. Endometrial biyopsi adı da verilen bu yöntem ince ve esnek yapıya sahip bir plastik tüp ile rahim duvarından parça alma işlemi veya kürtaj gibi yapılır. Bu kapsamda pipel katater rahim ağzından uterusa yerleştirilir. Kontrollü bir hasar oluşturulması için rahiminin tüm duvarlarından biyopsi alınır gibi manevra yapılır.
Rahime çizik atılması histeroskopi ile de yapılabilir. Histeroskopinin endometrial biyopsiye göre avantajı, rahim içinin kamerayla görüntülenmesidir. Bu sayede embriyonun tutunmasına engel olan küçük polip veya miyomlar da işlem esnasında görülebilir ve alınabilir.
Histeroskopik rahime çentik atma işleminde, önce rahim içi görüntülenir. Daha sonra saat 3 ve 9 hizasından rahime koter ile çizik atılır. Rahime çizik atılmasa bile sadece tanısal amaçlı histeroskopi yapılmasının da rahimde hasar oluşturduğu ve gebelik şansını artırdığı yapılan bazı çalışmalarda gösterilmiştir.
Rahime çizik atma işleminden sonra iyileşme hızlı bir şekilde başlar ve rahim yenilenerek embriyonun tutunma ihtimali artış gösterir. Ancak tüm tedavilerde olduğu gibi başarı şansını artıran en önemli etkenlerin başında hasta seçimi gelmektedir. Rahim çizilmesi için uygun hasta adayları uzmanlar tarafından detaylı tetkikler sonucunda belirlenecektir.
Rahim Çizilmesi Ağrılı Bir İşlem midir?
Rahmin uyarılması alanında deneyimli uzmanlar tarafından gerçekleştirildiğinde oldukça güvenli bir işlemdir. Birçok hastada herhangi bir anestezi uygulanmadan işlem tamamlanır. Nadiren de olsa bazı kadınlarda rahim uyarılırken veya sonrasında kısa süreli ağrılar olabilir. Bu nedenle ister kanülle olsun ister histeroskopi ile olsun, hastanın ağrı, sancı hissetmemesi için genellikle sedasyon anestezi uygulanır.
Rahim Uyarılması Ne Zaman Yapılır?
Bugüne dek yapılan bilimsel çalışmaların sonuçları rahim çizilmesi için uygun zamanın adet kanamasından yaklaşık 7 gün öncesi olduğunu ortaya koymaktadır. IVF tedavisi için yumurtalık stimülasyonunun başlamasından hemen önce gerçekleştirilmesi önerilir. Rahim çizilmesi IVF tedavi döngüsü sırasında yapılmamalıdır.
Rahim Çizilmesi Tüp Bebek Başarı Şansını Artırır mı?
Tüp bebekte rahim çizilmesi tedavisi ile seçilmiş hastalarda tüp bebek tedavisi başarı oranının artırılabileceği kabul edilir. Ancak bu tedavinin sonuçları ile ilgili kesin bir bilgi henüz bulunmamaktadır. Çok kesin veriler olmadığı için rahim çizilmesi ve gebelik şansı arasındaki bağlantıların belirlenmesi için bilimsel çalışmalar sürdürülmektedir.
Histeroskopi Tüp Bebek Şansını Artırır mı?
Histeroskopi tüp bebek şansını artırır. Çünkü bebeğin tutunmasına engel olan polip, miyom, rahim içi yapışıklıklar gibi anatomik problemler histeroskopi ile tespit edilir ve tedavi edilebilir. Bu nedenle tüp bebek başarı şansı artar.
Ayrıca tanısal histeroskopinin (hiç bir işlem girişim yapılmayan, sadece rahimin içinin kamera ile görüntülenmesi) bile rahimde hasar oluşturduğu ve rahim duvarında yenilenmeye, dolayısıyla tüp bebek şansını artırdığı bazı çalışmalarda gösterilmiştir.
Histeroskopi Sonrası Tüp Bebek Ne Zaman Yapılır?
Histeroskopi sonrası tüp bebek tedavisi ilk adette veya ikinci adette yapılabilir. Histeroskopi sonrası rahimin uyarılması 1-2 ay devam eder. Bu nedenle bu dönemde yapılan tüp bebeğin başarı şansı daha yüksektir. Histeroskopi sonrası donmuş embriyo transferi planlanıyorsa, aynı şekilde histeroskopiden 1-2 ay sonraki adet siklusunda yapılabilir.
Rahim Çizilmesi Kimlere Yapılır?
Rahim çizilmesi işleminin uygulanabilmesi için hastaların daha önce birkaç kere başarısız tüp bebek tedavisi geçmişi olması gerekir. Bu tedavilerin başarısızlık nedeninin ise embriyo kalitesinin düşüklüğü olmaması önemlidir.
Tüp bebek tedavisindeki ilaçlara iyi yanıt vermeyen, kaliteli embriyo transferine rağmen tedavisi başarısızlıkla sonuçlanan, rahminde spesifik sorunları bulunmayan ve/veya embriyo implantasyonu için rahim kalınlığı yeterli olmayan hastalara rahim çizilmesi uygulanabilir. Rahim çizilmesi için hasta seçimi yapılmasının ardından işlemin zamanlaması da uzmanlar tarafından belirlenmelidir.
Rahim Çizilmesinin Zararları
Rahim çizilmesi doğru şekilde yapıldığında zararlı değil, tam tersi faydalı bir işlemdir. Ama bunun için işlemin tecrübeli doktorlar tarafından, dikkatli bir şekilde yapılması gerekir. İşlem usulüne uygun yapılmadığında nadir de olsa aşağıdaki komplikasyonlar rahim uyarılması sırasında meydana gelebilir.
- Rahim içi yapışıklık olması
- Rahim delinmesi
- Enfeksiyon
- TUR Sendromu
- Anestezi riskleri
Rahime Çizik Atma Fiyatları
Rahime çizik atma fiyatları yapılacak yönteme göre değişir. Histeroskopi ile rahim çizilmesi, endometrial biyopsi yöntemine göre daha pahalıdır. Çünkü histeroskopi özel ekipman gerektirir.
Rahim çizilmesi fiyatlarını anestezi yöntemi de etkiler. Sedasyon anestezi ile yapılan rahim uyarılması fiyatları, lokal anestezi ile yapılan işleme göre daha yüksektir.
Tekrarlayan tüp bebek başarısızlığında rahime çentik atılması işlemi Prof. Dr. Deniz Ulaş tarafından başarı ile uygulanmaktadır. Tedavi süreci ve rahime çentik atma fiyatları ile ilgili ayrıntılı bilgi almak için Ankara’daki kliniğimize ücretsiz ön görüşme için gelebilirsiniz.
Sağlıkla ve sevgiyle kalın…
Referanslar
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7294834/
- https://www.news-medical.net/health/Endometrial-Scratching-and-IVF.aspx
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7294834/
- https://www.rcog.org.uk/globalassets/documents/guidelines/scientific-impact-papers/sip_54.pdf
